Nā te wai ora, ko te kararehe ora. Ko te tikanga o tēnei kōrero, he aukati i te rere o ngā whakamōmona ki ngā arawai. Ka hora ngā pōkuhu ngaruru patu i te tangata, i te kurī me te kararehe i te nui rawa o ngā whakamōmona i te wairākau me te parapara; i te wera o te rangi me ngā kōawa kāore e whai marumaru. Aukatihia te pōkuhu ngaruru mā te whakatū taiapa, mā te whakatō otaota hoki ki ngā arawai hei whakamātao i te wai. Ki te kore e taea te whakatū taiapa, whakatūria he waka whāinu kararehe,whakatōkia hoki he rākau whakamarumaru ki te wāhanga o runga o te pātiki, kia kore ai ngā kararehe e whakatata atu ki ngā repo me ngā kōawa
Tuhinga
Nā Tākuta Ross Monaghan
Ko te whakapākeka whakamōmona tētahi raru nui mō te taiao. Tuatahi, ka nui rawa te pākawa ota ka uru ki ngā manawa ā-whenua e whakamahia ana hei wai ihu. He raru tērā nō te mea ka whakamahia tērā wai i ngā pātara miraka mā ngā pēpi, otirā tē taea e ngā tinana pēpi te pākawa ota te kūnatu pēnei i tō te pakeke. Nō reira, me rite te nui o te pākawa ota kei ngā wai inu ki tā te World Health Organisation i whakatau ai, arā, kei raro iho i te 10 mirikarāmu pākawa ota i te rīta kotahi.
Tuarua, ko tētahi āhuatanga e kaka kitea ana i Aotearoa ināianei, ko te whakamōmona o ngā wai. He karangatanga tēnei mō te matomato o te tupu o ngā tarutaru me ngā pūkohu wai i ngā kōawa me ngā wahapū. Ko te take i tino pēnei ai te kino, ko te pākawa ota me te pūtūtaewhetū. Ka rere te pākawa ota i te pāmu nei ki tētahi roto, ki tētahi wahapū rānei. Ki te tae ngātahi me te pūtūtaewhetū, he tino whakamōmona tērā, ā, ka matomato te tupu mai o ngā tarutaru porearea me ngā pūkohu wai. Waihoki, he nui ngā hua kino ka taka iho mai i tēnei me ngā tūmomo whakamahinga i te wai mō ngā kaupapa ngahau, me te whaihua o ngā puni koiora, nō te mea ka patua ngā kararehe me ngā otaota kia mate.
Ko te Takurua tētahi wāhanga o te tau e kino ai te whakapākeka o te pākawa ota. Tuatahi, koirā te wāhanga o te tau e tino heke ai te ua, ka kawea te pākawa ota kei te one e te wai. Tuarua, he wāhanga o te tau, kāore otaota e tino horomi ana. Mena e tino mārakerake ana te pātiki, he nui te pākawa ota e whakahokia ana ki taua pātiki hei mimi, engari kāore he otaota hei horomi i taua pākawa ota kia mahana rānō te whenua i te Koanga Nō reira, koirā ngā take nui e rua ko te Takurua te wāhanga o te tau e nui ai ngā matū ka whakapākekatia.
Whakamānawa: ki Te Whare Wānanga o Waikato me ētahi rauemi āpiti nā Tākuta Ross Monaghan nō AgResearch; ki a Juliet Milne nō Te Kaunihera ā-Rohe o Otepoti; ki a Tamara Douglas anō hoki.
